Pin It

Τα βασικά χαρακτηριστικά της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένουν σε γενικές γραμμές τα ίδια τις τελευταίες δεκαετίες.
Μετά την εισβολή στην Κύπρο η Τουρκία επέκτεινε τα σημεία αντιπαράθεσης με αμφισβητήσεις στην κυριαρχία θαλασσίων ζωνών, εναέριου χώρου και βραχονησίδων (γκρίζων ζωνών).
Η βασική ιδιομορφία της διαμάχης των δύο χωρών είναι ότι ανήκουν αμφότερες στην στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, πράγμα που καθιστά περίπου αδιανόητη μια άμεση πολεμική τους σύγκρουση, τουλάχιστον ευρείας έκτασης.

Ήδη από την εποχή του Κίσινγκερ, έχει διαμηνυθεί στους δύο εμπλεκομένους ότι «οι ΗΠΑ θα είναι ενεργά και κατηγορηματικά αντίθετες στην επιβολή στρατιωτικής λύσης από μία από τις δύο χώρες», ενώ η πολιτική του συνόλου των συμμάχων είναι η αποθάρρυνση στρατιωτικών ενεργειών και την προτροπή προς τις δύο πλευρές να αρχίσουν τον διάλογο.
Στο πλαίσιο αυτό οι δύο χώρες ακολουθούν την τακτική της βελτίωσης των επιμέρους θέσεών τους σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, ώστε να αναγκάσουν τον αντίπαλο σε υποχώρηση σε μεμονωμένα ζητήματα. Το παιχνίδι αυτό των ελιγμών θολώνει τις τυχόν «κόκκινες γραμμές» που έχουν διακηρύξει ή αφήσει να εννοηθούν οι δύο πλευρές, καθόσον οι εκατέρωθεν κινήσεις δεν δικαιολογούν επαρκώς την στρατιωτικοποίηση της κρίσης με μια τυχόν πολεμική εμπλοκή. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι στρατιωτική αποτρεπτική ισχύς δεν είναι το πιο ισχυρό ίσως επιχείρημα στην μεταξύ τους αντιπαράθεση.
Τέλος, ανεξάρτητα από την πραγματική αξία των αμφισβητούμενων περιοχών και πόρων που είναι το μήλο της έριδος μεταξύ των δύο χωρών, η αντιπαράθεση έχει αποκτήσει υψηλή συμβολική σημασία στο εσωτερικό τους, όπου και έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πολιτικό ζήτημα.
Η ανάλυση των επιμέρους θεμάτων αντιπαράθεσης και οι ενδεδειγμένοι τρόποι αντιμετώπισης κάθε ενός από αυτά (διάλογος, προσφυγή στην Χάγη, συνεκμετάλλευση, κ.λπ.) δεν είναι της παρούσης, που σαν στόχο έχει την επισήμανση κάποιων στρατηγικού χαρακτήρα διαπιστώσεων, που είναι οι εξής:

  • Οι πρόσφατες διαφοροποιήσεις της κατάστασης πηγάζουν ιδιαίτερα από την διάθεση των ΗΠΑ για μείωση της ενεργούς ανάμειξής τους στην Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή. Το διαφαινόμενο κενό ισχύος προσπαθούν να καλύψουν κύρια η Τουρκία, της οποίας η οικονομική και στρατιωτική ισχύς έχει αυξηθεί σημαντικά από την έναρξη της αντιπαράθεσης, και σε μικρότερο βαθμό ισχυρές χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, όπως επίσης και ευρωπαϊκές χώρες που δεν βλέπουν με καλό μάτι την προοπτική μιας νέου τύπου οθωμανικής αυτοκρατορίας.
  • Προεξάρχοντα ρόλο στην αντιπαλότητα με την Τουρκία παίζει φυσικά από πλευράς Ευρώπης η Γαλλία, όπου ο πρόεδρος Μακρόν αποφάσισε να «ενισχύσει προσωρινά τη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο …, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα», ώστε «να δείξει τη θέλησή του ότι το διεθνές δίκαιο θέλει να γίνεται σεβαστό». Στο πλαίσιο αυτό, γαλλικά πλοία και πολεμικά αεροπλάνα συνεργάζονται με τις Ελληνικές και Κυπριακές δυνάμεις. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία, λόγω της «οικονομίστικης» πολιτικής που ασκεί η ατμομηχανή της Γερμανία δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη γεωστρατηγική, υποστηρίζει, αν όχι αποφασιστικά αλλά πάντως ενεργά, τα βασικά εθνικά μας δίκαια και προσπαθεί να παίξει μεσολαβητικό και κατευναστικό ρόλο. Τέλος, οι ίδιες οι ΗΠΑ απέστειλαν πολεμικά πλοία στην περιοχή, ζητώντας από την Τουρκία να απέχει από προκλητικές ενέργειες, ενώ η προβλεπόμενη εκλογή του Μπάιντεν στο προεδρικό αξίωμα αναμένεται να ορθολογικοποιήσει κάπως την αμερικανική εξωτερική πολιτική, που για την ώρα διαταράσσεται τακτικά από τα πυροτεχνήματα του Ντόναλντ Τράμπ.
  • Τίποτε όμως από όλα αυτά, παρά τον θετικό χαρακτήρα τους, δεν σημαίνει ότι υπάρχει σύμμαχος που θα δει με καλό μάτι μια πολεμική σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας, και πολύ περισσότερο ότι θα επέμβει στρατιωτικά υπέρ μας σε μια τέτοια περίπτωση. Η εποχή του Ναυαρίνου έχει περάσει, και ο δικός μας πόλεμος δεν πρόκειται, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, να γίνει πόλεμος και άλλων. Αυτό που έχει επομένως σημασία είναι, εκμεταλλευόμενοι τις όποιες ευκαιρίες προσφέρονται, να βελτιώνουμε συνεχώς την θέση μας σε αυτό το παιχνίδι ελιγμών, φροντίζοντας παράλληλα και τις οικονομικές – παραγωγικές υποδομές μας και την βελτίωση της αποτρεπτικής μας ισχύος.

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας που επί χρόνια έδινε την εντύπωση παθητικότητας και αδράνειας άρχισε τα δύο τελευταία χρόνια να παρουσιάζει χαρακτηριστικά ενεργητικότητας και πρωτοβουλίας. Ενδεικτικοί σταθμοί : Η συμφωνία των Πρεσπών, η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία, και η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Ανεξάρτητα από τυχόν επιμέρους μικρές επιφυλάξεις, αυτή την πολιτική υποστηρίζουμε. Και θα θέλαμε να δούμε τις θέσεις των πολιτικών δυνάμεων να μην καθορίζονται από μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Η στρατηγική αντιπαράθεσης είναι υψηλή τέχνη, κι όχι παρορμητισμός ή ακόμα χειρότερα πεδίο πολιτικής αντιπαλότητας. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να καλύψουμε τα κενά που άφησε η πολιτική και κοινωνική ραστώνη των τελευταίων δεκαετιών. Ας αρχίσουμε αμέσως.

Σε όλη αυτή την πορεία, οι αντιπολιτευτικές κορώνες και η όξυνση του κενού περιεχομένου λαϊκού συναισθηματισμού, είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε και μας βρίσκει απέναντι. Ας θυμηθούμε μια πολύ πιο ακραία περίπτωση εχθρικής πρόκλησης, όταν η προπολεμική Ελλάδα δήλωνε άγνοια για την εθνικότητα του υποβρυχίου που βύθισε το εύδρομο Έλλη το 1940 στην Τήνο, χωρίς αυτό να ήταν ένδειξη ηττοπάθειας απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα.
Θεωρούμε ότι η εθνική ομοψυχία σε συνδυασμό με καλά σχεδιασμένες ενέργειες εξωτερικής και εσωτερικής ενεργού πολιτικής είναι το εχέγγυο μιας λύσης στην βάση του διεθνούς δικαίου και το υποστηρίζουμε χωρίς αστερίσκους και προϋποθέσεις.
Οι θέσεις μας αυτή τη στιγμή κερδίζουν έδαφος, και αυτό πιστεύουμε ότι θα φανεί στο άμεσο μέλλον.
Αντιδράσεις που υποκινούνται από μικροπολιτικά συμφέροντα είναι απαράδεκτες σε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής. Ειδικότερα όμως στα θέματα εθνικής πολιτικής είναι καταστροφικές.


google news iconΤο Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: Social-Lib.gr - Google News .

Έγραψαν Πρόσφατα

Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Το Social.lib είναι ένας δικτυακός τόπος συζήτησης και ανάδειξης των καθημερινών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού.