Όταν δυο χώρες προσπαθούν να συσφίξουν τις σχέσεις τους, αναζητούν και κάποια σύμβολα που τις δένουν. Με την Γαλλία πχ μπορείς να μιλήσεις για τον ανθρωπισμό και τις κοινές αξίες, με την Αμερική για την δημοκρατία και την ελευθερία, αλλά το μακρινό Βιετνάμ, παλιό τους αντίπαλο, πώς να το εγκωμιάσεις χωρίς να ξύσεις τις πληγές των πιο κοντινών συμμάχων σου; Ευτυχώς που ο ιδρυτής του Βιετνάμ και εμβληματικός του ηγέτης Χο Τσι Μινχ είχε βρεθεί στην χώρα μας σαν στρατιώτης του γαλλικού στρατού κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Καλύτερα οι αναφορές στον Α’ΠΠ παρά στον -πολύ πιο πρόσφατο- πόλεμο του Βιετνάμ.
Τι ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ; Ένας απελευθερωτικός αντιαποικιακός αγώνας; Μια σύγκρουση «δι αντιπροσώπων» Ρωσίας – ΗΠΑ στο πλαίσιο του ψυχρού πολέμου; Μια πάλη μεταξύ «κομμουνισμού» και «ελευθερίας»; Ένα μπρα-ντε-φερ μεταξύ υπερεπάρκειας πόρων και ανυποχώρητου πείσματος; Στη νέα γενιά φτάνει ίσως σήμερα μόνον ο απόηχός του, αλλά κατά την περίοδο 1965 – 1975 ήταν το γεγονός που κυριαρχούσε, τροφοδοτώντας ιδεολογικές, πολιτικές και κοινωνικές αντιπαραθέσεις, διαμορφώνοντας συνειδήσεις, καθορίζοντας μια στάση ολόκληρης ζωής.
Και ποιος τον κέρδισε; Η ερώτηση ακούγεται ίσως αστεία, αφού είναι γνωστό ότι οι Αμερικανοί, παρότι δεν έχασαν κάποια αποφασιστική μάχη, εγκατέλειψαν τελικά την χώρα στην τύχη της υποχωρώντας μπροστά στην αδάμαστη θέληση των αντιπάλων τους, που δεν μπορούσαν να διανοηθούν κανένα άλλο αποτέλεσμα από τη νίκη. Όμως ποια είναι σήμερα η κατάσταση;
Το ενιαίο πια Βιετνάμ έχει ένα πληθυσμό που πλησιάζει τα 100 εκατομμύρια, με μεγάλους ρυθμούς αύξησης και αρκετά υψηλό προσδόκιμο ζωής. Η διακυβέρνηση είναι μονοκομματική, αλλά, μετά από κάποιες αναπόφευκτες παλινωδίες, η οικονομία είναι πια ανοικτή, σημειώνοντας ραγδαία ανάπτυξη και, σύμφωνα με την PWC μπορεί σύντομα να αναδειχθεί στην ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο. Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ξένες επενδύσεις, όπου την πρωτοκαθεδρία έχουν οι αμερικανικές. Τέλος λοιπόν στην αντιπαλότητα, ναι στην φιλία και στη συνεργασία. Άλλωστε είναι συχνό φαινόμενο Αμερικανοί βετεράνοι του πολέμου να επισκέπτονται τους χώρους των μαχών και να αναζητούν παλιούς αντιπάλους τους για να πιούν μαζί ένα ποτηράκι και να θυμηθούν τα περασμένα.
Κέρδισε λοιπόν ο κομμουνισμός; Δεν θα τό ‘λεγα. Και δε νομίζω κιόλας ότι οι Βιετναμέζοι χωρούσανε ποτέ πολύ σ’ αυτό το κλισέ. Φλογεροί πατριώτες βασικά ήτανε.
Άκαιρες και άκυρες λοιπόν οι αντικομμουνιστικές φωνές και οι αντιδράσεις για την πρόθεση που εξέφρασε ο Ν. Δένδιας κατά το ταξίδι του στη χώρα αυτή της Άπω Ανατολής να στηθεί ανδριάντας του «θείου Χο» στην Έδεσσα, όπου τού ‘τυχε και βρέθηκε μέσα στο καμίνι του Α’ΠΠ. Είναι φανερό ότι ο κόσμος προχωράει, και καλό είναι να προχωράμε μαζί του κι εμείς.
(Ο Νίκος Κουτρέτσης είναι μέλος του Βολτ και Συντονιστής της Εκτελεστικής Γραμματείας της Κίνησης "εΜείς")
