Κοινωνία - Συνοχή - Δικαιώματα - Social-Lib

Πώς είναι δυνατόν να μη γνώριζαν τόση βία και μισαλλοδοξία;

Του Κωνσταντίνου Σαραβάκου *
Η Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης και πολιτικής κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο βιβλίο της με τον πολύ πετυχημένο τίτλο Η άκρα δεξιά και οι συνέπειες της συναίνεσης ονομάζει τις δυνάμεις τής άκρας δεξιάς, δυνάμεις της ζήτησης. Οι δυνάμεις αυτές αντιλαμβάνονται τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην εκλογική αγορά, ιδιαίτερα αυτές που επικρατούν σε καιρούς κρίσεων, και παρουσιάζονται ως αντι-συστημικές, σε έναν πολιτικό χάρτη όπου τα καθεστωτικά κόμματα εμφανίζονται να εξυπηρετούν συμφέροντα μιας πολιτικο-διοικητικής τάξης. Με άλλα λόγια, τα ακροδεξιά κόμματα χρησιμοποιώντας λαϊκιστικά σχήματα, που ωστόσο δεν επαρκούν για την πλήρη ερμηνεία τους, επιχειρούν να εισέλθουν στον πολιτικό ανταγωνισμό ως εναλλακτικοί φορείς μιας κουλτούρας με συγκολλητική ουσία την πατρίδα, το έθνος και το αίμα.

Η τελευταία θεοκρατία της Δύσης

Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός πιστεύει σε ένα κράτος που σέβεται τον αυτοπροσδιορισμό κάθε ανθρώπου και προάγει την ανεξιθρησκία. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις, ανεξάρτητα σε ποιον θεό πιστεύουν, αν πιστεύουν.

Πολλές φορές εμείς οι υποστηρικτές του διαχωρισμού κράτους – εκκλησίας, συγκρίνουμε την Ελλάδα με το Ιράν ή τη Σαουδική Αραβία όσον αφορά την κοσμικότητα του κράτους και την επιρροή της θρησκείας στην καθημερινότητα του πολίτη. Προφανώς δεν κυριολεκτούμε. Στο Ιράν οι καταδίκες σε θάνατο για όσους τολμήσουν να ασκήσουν κριτική στο θεοκρατικό καθεστώς είναι συχνές. Η Ελλάδα ανήκει στη Δύση και εκεί θα συνεχίσει να ανήκει. Το ποσοστό όμως του πληθυσμού που θεωρεί τη θρησκεία αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του είναι ακόμη αρκετά μεγάλο, όχι όμως όσο θα περίμενε κανείς. Η εμπλοκή της εκκλησίας στην καθημερινή ζωή του πολίτη είναι πάντως πρωτοφανής για δυτική δημοκρατία.

Το "κάτι" που λείπει για να είμαστε αθώοι

Δε λέω…
Με τις ψηφιακές κατακόκκινες κονκάρδες τη μάχη μας τη δίνουμε.
Και οι εναπομείναντες χρυσαυγίτες σκιάζονται ενώ η παρέα μας μεγαλώνει.
Αλλά να…
Είναι κι αυτό το “κάτι” που λείπει και να ησυχάσω δε μ’ αφήνει.
Κι όσο δεν το αγγίζουμε πάλι μπροστά μας θα το βρούμε.
Αυτό το “κάτι”…

Είμαστε όλοι διακινητές ψευδών ειδήσεων

Είναι πλέον κοινή παραδοχή σε όσους ασχολούμαστε με το θέμα, ότι ένας τεράστιος όγκος πληροφοριών διακινείται μέσω οπτικού υλικού (memes, γελοιογραφίες) που καταπίνεται αμάσητο επειδή δεν προϋποθέτει τη γνώση κάποιας γλώσσας ενώ ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πληροφορία με διαφορετικό τρόπο από ότι συμβαίνει όταν μεσολαβεί λεξιλόγιο.

Υπάρχει μια επιδημία που εξελίσσεται παράλληλα με τον κορονοϊό: ένα infodemic παραπληροφόρησης και διασποράς παραπλανητικών ειδήσεων με τρόπο που βρίσκεται κάτω από το όριο ανίχνευσης από αλγόριθμους, ενώ κάνει όλους μας δυνητικούς διακινητές τέτοιου υλικού. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ασχολούμαστε με τα fake news με σημαντικά αποτελέσματα ανάδειξης ψεύτικων ειδήσεων αλλά επειδή ο κόσμος και η τεχνολογία τρέχουν προς το ζοφερό μέλλον με ρυθμούς που δεν μπορεί κάποιος να ανταγωνιστεί εύκολα, έχουμε φτάσει στην επόμενη ημέρα των ειδήσεων που αν χαρακτηρίσουμε απλά ως «fake», έχουμε χάσει την ουσία του προβλήματος όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα.

Η Ευρώπη της τρομοκρατίας - λίγα χρόνια μόλις πριν

Κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στον Λίβανο ο Εμμανουέλ Μακρόν, αναφερόμενος στην απόφαση του μαρτυρικού Charlie Hebdo να επαναδημοσιεύσει τα σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ που αποτέλεσαν την αφορμή της δολοφονικής επίθεσης στα γραφεία του, αρνήθηκε να καταδικάσει την ενέργεια του σατιρικού περιοδικού υποστηρίζοντας το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, ακόμα και στην περίπτωση βλασφημίας.