Μετά από πρόταση των υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων, εγκρίθηκε από τη Βουλή με τροπολογία – χωρίς έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου για το απαιτούμενο κόστος – έκτακτη οικονομική ενίσχυση προς την Εκκλησία της Ελλάδος για τη διευκόλυνση της συνέχισης του φιλανθρωπικού της έργου κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολούμενων και πολύ μικρών επιχειρήσεων, σε σχέση με τον μικρό αριθμό μικρομεσαίων και ελαχίστων μεγάλων, είναι ένα ακόμη μεγάλο εμπόδιο για να δημιουργήσουμε μια εξωστρεφή και ανταγωνιστική οικονομία.

Στόχος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι να καλύπτονται οι ανάγκες των σημερινών γενεών χωρίς όμως να τίθεται σε κίνδυνο η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες. Η βιώσιμη ανάπτυξη συνιστά μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές οι οποίες αλληλοενισχύονται.

Ιστορική αναδρομή

Η "Κοινότητα" αποτελεί διαχρονικά τον πυρήνα της Ελληνικής Κοινωνίας στο θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού. Με βάση το άρθρο 1 παράγραφος 2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν.3463/2006) «οι Δήμοι και οι Κοινότητες συγκροτούν τους Οργανισμούς του Πρώτου Βαθμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας θέτει ως βάση ότι «οι δημόσιες υποθέσεις να ασκούνται κατά προτίμηση από αρχές που είναι εγγύτερα προς τους πολίτες, ενώ ένα υψηλότερο επίπεδο διοίκησης θεωρείται κατάλληλο μόνο όταν ο συντονισμός ή η παραχώρηση των αρμοδιοτήτων είναι αδύνατη ή λιγότερο αποτελεσματική στο αμέσως κατώτατο διοικητικό επίπεδο».
Οι Κοινότητες της Ελλάδας αγγίζουν τον αριθμό των 6.135 με περίπου 20.000 αιρετούς Συμβούλους. Οι Κοινότητες αυτές εκπροσωπούν τα 2/3 του πληθυσμού της χώρας με το υπόλοιπο 1/3 να βρίσκεται στους μητροπολιτικούς Δήμους (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά).
Σε όλη την επικράτεια τα Συμβούλια Κοινοτήτων είναι αυτά που βρίσκονται εγγύτερα στον πολίτη και την καθημερινότητα. Είναι αυτά που κάνουν πράξη την αποκέντρωση και φροντίζουν για την αξιοποίηση της επαρχίας. Η παρουσία των τοπικών συμβούλων - στις πόλεις με τα αδιέξοδα και στα χωριά με την υστέρηση των υποδομών - είναι η πηγή της εθελοντικής προσπάθειας. Επί της ουσίας είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος, αφού μια μορφή διοίκησης παραμένει δίπλα του, στα προβλήματα της καθημερινότητας.
Ένας λαός κατεξοχήν κοινοτικός, όπως ο Ελληνικός, διαθέτει τους ασθενέστερους "κοινοτικούς θεσμούς" από όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και από τις χώρες του τρίτου κόσμου!
Ένας λαός που διαχρονικά χρησιμοποιεί την λέξη κοινότητα ορίζοντας, "τη συνύπαρξη για το κοινό καλό" !
Ο θεσμός αυτός της ‘’Κοινότητας‘’, καθώς και η διατήρηση και ενίσχυσή του, οφείλουν να αποτελέσουν κεντρικό θέμα για την πολυεπίπεδη και σύγχρονη διακυβέρνηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα.
Οι σημαντικές τροποποιήσεις που θέσπισε η ελληνική πολιτεία με τους ν. 2539/1997 («σχέδιο Καποδίστριας») και 3852/2010 («σχέδιο Καλλικράτης»), και 4555/2018 («σχέδιο Κλεισθένης») με τις οποίες κατήργησε τις «Κοινότητες», που είχαν θεσμοθετηθεί το 1912 επί Ελευθερίου Βενιζέλου με τον ν. ΔΝΖ «περί Δήμων και Κοινοτήτων» και τις συνένωσε αναγκαστικά με γειτονικούς δήμους, είχαν ως στόχο, την ανάκαμψη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Με άλλα λόγια η σκέψη του νομοθέτη ήταν: Μέσα από την λειτουργία λίγων και μεγάλων Δήμων, να υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα να σχεδιάζονται, να οργανώνονται, να διευθύνονται και να ελέγχονται τα αυτοδιοικητικά πράγματα και να κατασκευάζονται έργα υποδομής προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Έτσι η «Κοινότητα» του 1912, βασικό κύτταρο και μοχλός ανάπτυξης των χωριών, που αποφάσιζε άμεσα και έλυνε τα θέματα της καθημερινότητας, ως καθ’ ύλην αρμόδια και έχοντας άμεση γνώση των τοπικών προβλημάτων, αντικαταστάθηκε με τους παραπάνω νόμους από τις «Κοινότητες», οι οποίες όμως τώρα έχουν μόνον εισηγητικές και επικουρικές αρμοδιότητες.
Σήμερα οι Κοινότητες δεν μπορούν να λύσουν τοπικά προβλήματα, αλλά απλώς εισηγούνται την επίλυσή τους προς τους μεγάλους, δυσκίνητους, γραφειοκρατικούς αλλά και απόμακρους γεωγραφικά Δήμους, με αποτέλεσμα τη μη έγκαιρη επίλυση των προβλημάτων, που ορίζουν την καθημερινότητα του πολίτη της Κοινότητας.
Παράλληλα όμως οι διοικητικές υπηρεσίες των νέων Δήμων δεν εκσυγχρονίστηκαν και δεν προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις του νέου νομοθετικού πλαισίου.
Έτσι γενικά η καθημερινότητα του πολίτη στα μικρά χωριά επιδεινώνεται συνεχώς.
Όσον αφορά την δυνατότητα κατασκευής έργων υποδομής, που θα είχαν οι μεγάλοι και οργανωμένοι Δήμοι, κατά τους συντάκτες των νόμων 2539/1997 και 3852/2010, μέσα από την δυνατότητα χρηματοδότησης τους από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Δράσης, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η απορροφητικότητα είναι μικρή, αλλά και όπου υπάρχει, κατευθύνεται κυρίως στις έδρες των Δήμων.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η άνιση ανάπτυξη μεταξύ των Κοινοτήτων, στα πλαίσια του κάθε Δήμου. Έτσι είναι εμφανέστατη η ανάπτυξη του κέντρου, όπου εδρεύει συνήθως ο Δήμος, και η υπανάπτυξη της περιφέρειας των μικρών κυρίως Κοινοτήτων.
Δηλαδή εξαφανίζονται όλα τα μικρά χωριά, τα οποία, ούτε ουσιαστική εκπροσώπηση έχουν, ούτε πόρους και ασφυκτιούν κάτω από την διοικητική και οικονομική κυριαρχία των κέντρων των Δήμων.
Επομένως επιβάλλεται, εφόσον δεν μπορούμε να επανέλθουμε στο προ «Σχέδιο Καποδίστρια» καθεστώς, η τροποποίηση του Ν. 3852/2010 («Καλλικράτης») και του ν. 4555/2018(«Κλεισθένης») για συνολική αναβάθμιση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των Τοπικών Κοινοτήτων, με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ κέντρου και περιφέρειας στα πλαίσια του κάθε Δήμου, μέσω της μεταφοράς αρμοδιοτήτων και πόρων από τους κεντρικούς Δήμους προς τις Κοινότητες.

• Οι Κοινότητες αποτελούν ενδοδημοτική αποκέντρωση, η οποία προκύπτει από γεωοικονομικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες της χώρας.
• Οι Κοινότητες μπορούν να έχουν γνωμοδοτικές και αποφασιστικές αρμοδιότητες και στην εκτέλεση των αποφάσεων τους να συνεπικουρούνται από τους Δήμους και τις Περιφέρειες στις οποίες ανήκουν.
• Ένα σύστημα που έχει στόχο την αποκέντρωση και την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών παραχωρεί αποφασιστικές αρμοδιότητες απευθείας από τον νόμο ως ενέργεια έμπρακτης δημοτικής αποκέντρωσης και εμπιστοσύνης στις τοπικές κοινωνίες.
• Τα αιρετά όργανα διοίκησης των κοινοτήτων ( Τοπικοί Πρόεδροι και Συμβούλια ), μπορούν να αποτελέσουν τα κύτταρα της δημοκρατικής λειτουργίας των Δήμων με τη συμμετοχή των πολιτών. Μεταφέροντας στην κεντρική διοίκηση του Δήμου, τις ανάγκες, τα αιτήματα και τις προτεραιότητες των μικρών κοινωνιών που εκπροσωπούν και αντίστροφα προς τους πολίτες των, τις αποφάσεις των δημοτικών οργάνων που αφορούν την τοπική κοινωνία. Επιτυγχάνοντας την αποτελεσματικότερη διοίκηση και λειτουργία του δήμου και την γρηγορότερη επίλυση των προβλημάτων της καθημερινότητας σε τοπικό επίπεδο.
• Για να μπορέσουν μα επιτελέσουν σωστά αυτό το έργο οι πρόεδροι των Κοινοτικών Συμβουλίων και των Τοπικών Κοινοτήτων πρέπει να συμμετέχουν ισότιμα με τους Δημοτικούς Συμβούλους ( με δικαίωμα λόγου και ψήφου ) στις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων καθώς και σε όλες τις θεσμοθετημένες Δημοτικές Επιτροπές, όπως στην Οικονομική Επιτροπή, στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής κλ.π.
• Οι Πρόεδροι και τα Τοπικά Συμβούλια των Κοινοτήτων, εξαιτίας της καθημερινής συνύπαρξης και συμβίωσης ‘’ εκλεγμένων και εκλεκτόρων’’ που συμβαίνει στις μικρές τοπικές κοινωνίες, εξασφαλίζουν την μεγαλύτερη δυνατή λογοδοσία και τον άμεσο έλεγχο της αποτελεσματικότητας τους, σε σχέση με κάθε άλλη βαθμίδα της Πολιτικής Ιεραρχίας. Δεν μπορούν να κρυφθούν και να αποστασιοποιηθούν μέσα από την ‘’ απόσταση ‘’ και την γραφειοκρατία που καλύπτει όλες τις άλλες βαθμίδες της Δημόσιας Διοίκησης π.

Σημερινή Κατάσταση

Με το νέο Νομοσχέδιο για τις εκλογές στην Αυτοδιοίκηση, που ετοιμάζει, η Κυβέρνηση οι ‘’ Κοινότητες ‘’ δέχονται μία ακόμη αήθη, επίθεση. Μετά τον Νόμο 4623 / 19 που περιόρισε τις αρμοδιότητες και του πόρους σε αυτές.
Τώρα προσπαθούν να καταργήσουν την ‘’ ανεξάρτητη κάλπη ‘’, γιατί αυτή προσδίδει κύρος και καταξίωση στους απευθείας εκλεγμένους από την κοινωνία τοπικούς Συμβούλους και Προέδρους, μεγιστοποιώντας την ‘’ Αξία ‘’ του λόγου και των διεκδικήσεων τους.
Προσπαθεί, ο νομοθέτης να αντικαταστήσει τους ανεξάρτητα εκλεγμένους Τοπικούς Προέδρους και τα Τοπικά Συμβούλια με κάποιους, που θα είναι τα εργαλεία εκτέλεσης ‘’ άνωθεν εντολών ‘’, με ότι συνεπάγεται αυτό για τις μικρές Τοπικές Κοινωνίες, τα Χωριά και την Ελληνική Επαρχία.
Καταργώντας ταυτόχρονα την δυνατότητα επιλογής, αξιολόγησης και ελεύθερης έκφρασης των κατοίκων, στις Τοπικές Κοινότητες.
Αγνοώντας την Αρχή της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και της Διαδημοτικής Αποκέντρωσης, που επιβάλλει να δημιουργηθούν ισχυρές Τοπικές Κοινότητες.
Αδιαφορώντας για την Προστιθεμένη Αξία που προσφέρουν στον Δήμο, τα Κοινοτικά Συμβούλια, η ενεργοποίηση της τοπικής Κοινωνίας και το Ανθρώπινο Δυναμικό που στρατεύεται με δική του πρωτοβουλία και αυτενέργεια, για να βοηθήσει το τόπο του, και όχι εξυπηρετώντας κομματική η παραταξιακή ‘’ εντολή ‘’.
Φιμώνοντας τις ανεξάρτητες φωνές και υποχρεώνοντας τους νέους ‘’ εκλεγμένους ‘’ τοπικούς άρχοντες να τηρούν και να συμμορφώνονται προς ‘’τας υποδείξεις’’, καλύπτοντας τον δήμαρχο που τους επέλεξε.
Οι επιλεγμένοι από την παράταξη του Δημάρχου ‘’ υποψήφιοι ‘’, δεν χρειάζεται να έχουν ούτε γνώση, ούτε γνώμη, ούτε φωνή, απλώς να υπακούουν και να φέρνουν ψήφους, ανταποδίδοντας την ‘’χάρη ‘’ που τους έκανε ο Δήμαρχος, να τούς επιλέξει σαν υποψήφιους.
Αυτό όμως είναι ένας έμμεσος ‘’ διορισμός ‘’ ημετέρων του Δημάρχου στην τοπική αυτοδιοίκηση, ακυρώνοντας ουσιαστικά την δυνατότατη από τους πολίτες να επιλέξουν τους καταλληλότερους και όχι τους αρεστούς του Δημάρχου, της παράταξης ‘η του κόμματος.

Συνοπτικά οι Κοινότητες σήμερα αγωνίζονται για :

• Nα διατηρηθούν θεσμικά όπως υφίστανται, γιατί αποτελούν το βασικό κύτταρο της Δημοκρατικής Αποκέντρωσης του Κράτους και o ισχυρότερος μοχλός ανάπτυξης των χωριών, της περιφέρειας των Δήμων και της Ελληνικής Επαρχίας.
• Να αναβαθμιστεί ο ρόλος τους μετατρέποντας τις αρμοδιότητες που έχουν σήμερα ( Αριθμός Εγκυκλίου: 88 \ ΑΠ: 59846/21.08.2019 ) από εισηγητικές σε αποφασιστικές, εξασφαλίζοντας και μίνιμουμ πόρους.
• Να συνεχίσει να ισχύει το εκλογικό ‘σύστημα ‘’ με το ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο εκλογής Τοπικών Συμβουλίων και Προέδρων, όπως και σήμερα και όπως ορίζεται από τον Νόμο 4555/18 . ( άρθρα 14-16-17 ).

 Οι ‘’κοινότητες’’ ήταν και θα είναι το εγγύτερο πρόσωπο της πολιτείας, της Δημόσιας Διοίκησης και του Κράτους απέναντι στον πολίτη, όπως ζητά και ο νομοθέτης και η Ε.Ε. , για να μεταφερθούν προς αυτές, περισσότερες εξουσίες και αρμοδιότητες.
Η καθημερινή παρουσία και δράση των Προέδρων και των μελών των Συμβουλίων των Κοινοτήτων για τα τοπικά ζητήματα το αποδεικνύει,
Οι αναβαθμισμένες ‘’ κοινότητες ‘’ είναι το εργαλείο για την Αναγέννηση και την Αναστροφή του Μαρασμού της Ελληνικής Επαρχίας.