Μεσούσης της πανδημίας, με τους εμβολιασθέντες να μην έχουν ξεπεράσει το 0.6% του πληθυσμού και την αγορά να ανοιγοκλείνει κάθε δεύτερη εβδομάδα, ανάκαμψη και ανάπτυξη βλέπει ο Πρωθυπουργός να μας περιμένει τους μήνες που έρχονται.
Ίσως βλέπει πιο μακριά, γι’ αυτό και υπολογίζει την Ελλάδα «στις κερδισμένες χώρες της πανδημίας», όπως σημείωσε στην πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη. Απαιτείται βεβαίως καλύτερη τεκμηρίωση του ισχυρισμού του από τη βαθιά πίστη του «στη δυνατότητα αυτής της χώρας να προχωρήσει γρήγορα μπροστά» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Αναζητώντας με κάθε καλή πρόθεση στηρίγματα της θέσης του, μόνο τεκμήρια για τον ακριβώς αντίθετο ισχυρισμό βρίσκουμε.

Το δημόσιο χρέος μας ξεπέρασε για πρώτη φορά το όριο του 200% του ΑΕΠ, φτάνοντας στα 338 δισ. ευρώ. Tο ιδιωτικό ληξιπρόθεσμο χρέος μας προς το τραπεζικό σύστημα ξεπερνάει πλέον τα 240 δισ. ευρώ. Από το επιστρεπτέο κομμάτι της επιστρεπτέας προκαταβολής αλλά και των φορολογικών υποχρεώσεων μας που έχουν παγώσει μέχρι τον Απρίλιο, έχει συσσωρευτεί βάρος συνολικού ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ που πρέπει να αποπληρώσουμε. Το ληξιπρόθεσμο χρέος μας προς την εφορία ξεπερνά τα 106 δισ. ευρώ, ενώ 20 δις. ευρώ από το ποσό αυτό θεωρούνται πλέον ανεπίδεκτα εισπράξεως. Το ποσό των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεών μας σε αναστολή έχει ήδη ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ.
Πώς ακριβώς θα βγούμε κερδισμένοι από την πανδημία; Τα λουκέτα, οι απολύσεις και τα νέα κόκκινα δάνεια φαντάζουν ως πιθανότερο ενδεχόμενο δυστυχώς.
εΜεις επιμένουμε πως, για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση, χρειάζεται καλά συγκροτημένο κυβερνητικό σχέδιο, συνέπεια στην εφαρμογή του και σκληρή δουλειά από πολίτες, πολιτεία και πολιτικούς.
Εκτός αν οι συνεντεύξεις του Πρωθυπουργού λειτουργούν ως εξορκισμός του Κακού.
Αν είναι έτσι, απολογούμαστε!

Εκτελεστική Γραμματεία της πολιτικής κίνησης εΜεις

Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει λίγα πράγματα για την επερχόμενη  4η Βιομηχανική Επανάσταση (Β.Ε.). Συμπεριλαμβάνει έξυπνες μηχανές που επικοινωνούν μεταξύ τους (το Internet of the Things) και μεταμορφώνουν την βιομηχανική παραγωγή. Είναι ένα νέο, επαναστατικό στάδιο στην οργάνωση και τον έλεγχο της βιομηχανικής αλυσίδας, με παγκόσμια εμβέλεια.  Ο συνδυασμός τεχνολογιών (Big Data, ΑΙ, Machine Learning) που απαιτείται για τη λειτουργία του νέου αυτού συστήματος θα εξαναγκάσει τη βιομηχανία να επανακαθορίσει τα όρια των πεδίων  δραστηριοποιήσεώς της, αναγκάζοντάς την να αναζητά την καινοτομία σε κάθε βήμα, προκειμένου να  εξασφαλίσει την επιβίωση της.

Είναι αλήθεια ότι σε καταστάσεις πρωτόγνωρες είναι δύσκολο και επισφαλές να γίνουν οικονομικές προβλέψεις και περισσότερο όταν αυτοί που τις κάνουν δεν έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αξιόπιστοι σε όσες προβλέψεις έχουν κάνει από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα.
Δεν θα καταγράψουμε εδώ τις αστοχίες του κυρίου Υπουργού των Οικονομικών όποτε επιχείρησε πρόβλεψη χωρίς μάλιστα να του ζητηθεί. Θα παρουσιάσουμε και θα σχολιάσουμε τις προβλέψεις στο Σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2021 και κυρίως αυτές που θα επηρεάσουν την οικονομική μας καθημερινότητα.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2021 που κατέθεσε ο κύριος Υπουργός των Οικονομικών στη Βουλή:

  • Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το 2021 αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 10,1 δισ. ευρώ και το πρωτογενές αποτέλεσμα επίσης έλλειμμα κατά 4,5 δις ευρώ. Τα δίδυμα αυτά ελλείμματα θα προκύψουν από τις μειωμένες εισπράξεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές αλλά και από τις δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
  • Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να ανέλθουν σε 49,5 δις ευρώ, αυξημένα κατά 5 δις ευρώ ή κατά 11,3% σε σχέση με τα αναμενόμενα πλέον φορολογικά έσοδα του 2020.
  • Οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 63,8 δις ευρώ, μειωμένες κατά 4,7 δις ευρώ σε σχέση με αναμενόμενο ύψος αυτών για το έτος 2020. Η μείωση των δαπανών είναι συνέπεια των λιγότερων κρατικών μεταβιβάσεων λόγω της πανδημίας που έγιναν το 2020.
  • Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών που αναμένεται το 2020 να καταγράψουν μείωση κατά 24,8%, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 22,2% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε να έχουμε μειωμένες κατά 8,1% τις εξαγωγές μας σε σχέση με το 2019.
  • Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται το 2020 να καταγράψουν μείωση κατά 15,1% ενώ προβλέπεται να αυξηθούν κατά 18% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε στα επίπεδα του 2019.
  • Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται το 2020 να καταγράψει μείωση κατά 6% και προβλέπεται να αυξηθεί κατά 5,8% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε να έχουμε μειωμένη κατανάλωση κατά 0,6% σε σχέση με το 2019.

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση ελπίζει το 2021 σε μια μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων σε σχέση με το 2020 με σχεδόν 3,5 δις ευρώ να προέρχονται από φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες και 1,2 δις ευρώ από φόρους στο εισόδημα.

Με δεδομένο ότι δεν προβλέπονται αυξήσεις στους φορολογικούς συντελεστές, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρξει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες από την 1.1.2021, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα και δυνατότητα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες και υπό ελάχιστες γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, που ήδη ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου του 2020 αυτά σημαίνουν ότι η κυβέρνηση προσδοκά να τους εισπράξει από την ανάπτυξη της οικονομίας.
Πράγματι με βάση το Σχέδιο του Προϋπολογισμού, η ανάπτυξη της οικονομίας για το 2021 προβλέπεται πως θα φθάσει στο 4,8% και πως σχεδόν το 50% της ανάπτυξης θα στηριχθεί στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και σε κρατικές μεταβιβάσεις περίπου 2,5 δις ευρώ για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Πολύ καλό σενάριο, μακάρι να βγει και αληθινό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και αυτός ο προϋπολογισμός θα είναι ελλειμματικός. Το πρωτογενές αποτέλεσμα στην διετία 2020 και 2021 να φθάνει στα 17 δις ευρώ και η προσαρμογή που θα απαιτηθεί όταν η Ευρώπη αποσύρει τη δημοσιονομική χαλάρωση, που τώρα αποδέχεται λόγω της πανδημίας, θα είναι πολύ μεγάλη.
Την ίδια ώρα, Τράπεζα της Ελλάδος, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ και Κομισιόν εκτιμούν στις τρέχουσες εκθέσεις τους πως η Ελλάδα θα είναι, λόγω της δομής της οικονομίας της, από τις πλέον πληττόμενες χώρες εξαιτίας της πανδημίας και εκφράζουν την ανησυχία τους για αναζωπύρωση των χρόνιων προβλημάτων της Ελληνικής οικονομίας και των Ελληνικών τραπεζών.
Έχουμε την ίδια ανησυχία, οι μέρες που ακολουθούν την πανδημία δεν θα είναι εύκολες και ας χαλάει αυτό τις προβλέψεις του κυρίου Υπουργού των Οικονομικών και το αφήγημα του κυρίου Πρωθυπουργού που υποστηρίζει σε κάθε ευκαιρία πως η χώρα θα βγει από την πανδημία πιο δυνατή!
Θα είναι δύσκολες οι μέρες που έρχονται και αν δεν σχεδιάσουμε και με το δυσμενέστερο σενάριο θα αποβούν καταστροφικές. Δεν το έχουμε δει ακόμα.
Αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι να ελπίζουμε πως θα επικρατήσει σοβαρότητα, πως η πολιτική θα αντικαταστήσει την επικοινωνία, πως η επιδίωξη του γενικού συμφέροντος θα αποτελέσει επιτέλους σκοπούμενο του πολιτικού προσωπικού και πως η αποκατάσταση αισθήματος κοινού συμφέροντος θα προστατεύσει την κοινωνική συνοχή.
Κίνηση Κοινωνικού Φιλελευθερισμού «εμείς»

Ομάδα Πολιτικής για την Οικονομία και την Ανάπτυξη

Αθήνα 03/12/2020

Πάντα χαιρόμουν το γεγονός ότι οι φίλοι και συνεργάτες μου επέλεγαν να μοιραστούν μαζί μου τις ιδέες τους και τα νέα σχέδιά τους .Κάθε φορά έμπαινα με χαρά στη θέση τους και προσπαθούσα να τους βοηθήσω να τα κάνουν άλλες φορές πιο πρακτικά και άλλες πιο ευφάνταστα .Ακόμα και εκείνη τη δύσκολη για τη γενιά μου εποχή της δεκαετούς οικονομικής κρίσης υπήρχαν ιδέες για απασχόληση, δράση για μια νέα δύσκολη αρχή βρε αδελφέ, που με σκληρή δουλειά και στερήσεις θα κατάφερνες να επιβιώσεις οικονομικά και να ορθοποδήσεις αργά βεβαίως, αλλά υπήρχε η προοπτική.

Το 2019 υπήρξε χρονιά σημαντικών αλλαγών τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο με τη Νέα Δημοκρατία να αναλαμβάνει τα ηνία του κράτους, όσο και σε πολιτικό, καθώς ήταν η πρώτη χρονιά που η κυβέρνηση μπορούσε σε μεγάλο βαθμό να διαμορφώσει τη δημοσιονομική πολιτική που ήθελε έξω από τα στενά όρια των μνημονιακών προγραμμάτων προσαρμογής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα δεδομένο, τη μείωση, έστω μικρή, του μεγέθους του κράτους. Ωστόσο, επειδή υπάρχουν πολλοί τρόποι να μετρηθεί το μέγεθος του κράτους, ένας δείκτης που χρησιμοποιείται ευρέως είναι αυτός των φορολογικών εσόδων ως ποσοστού του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, τι ποσοστό του εισοδήματος που παράγεται στην Ελλάδα πηγαίνει στο κράτος μέσω των φόρων μας για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του; 
Σε αυτό το ερώτημα η απάντηση για το 2019 είναι πως 39,3% του εισοδήματος που παρήχθη στην Ελλάδα συλλέχθηκε μέσω των φόρων από το κράτος. Είναι μία βελτίωση, για αυτό και ο ισχυρισμός για τη μείωση του κράτους, κατά 0,6% (από 39,9 το 2018 σε 39,3% το 2019), αφού το 2018 υπήρξε το ρεκόρ της υπερφολόγησης (βλ. Γράφημα 1). Η μείωση του 2019 λοιπόν είναι πιθανό να ήρθε ως αποτέλεσμα μιας προγραμματικής πολιτικής που διαμορφώθηκε με ορίζοντα τις προγραμματισμένες εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2019 και την «πρόβα» των ευρωεκλογών. 
sargraf1
Από τη μία πλευρά, ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ βλέποντας τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε η υπερφορολόγηση κυρίως στα μεσαία στρώματα, κινήθηκε σε μία μετριοπαθή μείωση φόρων, με τις παρακάτω σημαίνουσες αλλαγές στο προεκλογικό του πρόγραμμα:
⦁ Μείωση του ΕΝΦΙΑ σε διαφορετική κλίμακα από 10% έως 30% αναλόγως το εισόδημα. 
⦁ Μείωση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από 13% σε 11%.
⦁ Μείωση εταιρικής φορολόγησης από 28% σε 25% (σταδιακά 1% κάθε έτος). 
⦁ Μείωση προκαταβολής φόρου (σε διαφορετικές κλίμακες για φυσικά και νομικά πρόσωπα).
⦁ Μείωση φορολογίας εισοδήματος στο 20% για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος.
⦁ Κατάργηση ειδική εισφοράς αλληλεγγύης για εισόδημα ως €20.000 και μείωση για μεγαλύτερα εισοδήματα. 
Από την άλλη πλευρά, η ΝΔ ως αντιπολίτευση έχτισε πάνω σε αυτήν τη δυσαρέσκεια των φόρων και διαμόρφωσε ένα προεκλογικό πρόγραμμα με περισσότερες, πιο ευρείες και λίγο πιο τολμηρές φοροελαφρύνσεις, οι σημαντικότερες από τις οποίες ήταν: 
⦁ Μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ 30%. 
⦁ Μείωση του ΦΠΑ από 24% σε 22% και μείωση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από 13% σε 11%.
⦁ Μείωση εταιρικής φορολόγησης από 28% σε 24% και μετά σε 20% (ανά διετία).
⦁ Μείωση φορολογίας εισοδήματος από 22% στο 9% για εισοδήματα ως €10.000. 
⦁ Σταδιακή κατάργηση ειδική εισφοράς αλληλεγγύης.
⦁ Μείωση φορολογίας μερισμάτων από 10% σε 5%. 
⦁ Μείωση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή.
Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί πως και οι δύο προτάσεις είχαν γενικά απροσδιόριστο χρονικό ορίζοντα ή είχαν προγραμματιστεί σε βάθος τετραετίας και λίγες ήταν αυτές που ίσχυσαν το 2019 ή θα ίσχυαν για το 2020 (περισσότερες στο πρόγραμμα της ΝΔ). Συνεπώς η μείωση του δείκτη φορολογικών εσόδων προς το ΑΕΠ του 2019, που και τα δύο κόμματα θεωρούν θετική, πού οφείλεται;
Η προφανής απάντηση είναι πως οφείλεται κυρίως στη ΝΔ, αφού στο πρόγραμμά της είχε πιο ρηξικέλευθες μειώσεις φόρων και ένα εξάμηνο μπροστά της για να τις εφαρμόσει. Ο δείκτης που εξετάζω ωστόσο, είναι λόγος, και εκτός από τον αριθμητή των φορολογικών εσόδων, έχει σημασία και ο παρονομαστής που είναι το εθνικό εισόδημα. 
Βλέποντας αναλυτικότερα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τους εθνικούς λογαριασμούς ανά τρίμηνο το 2019, θα εντοπίσουμε πως το πρώτο εξάμηνο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δημόσια έσοδα από φόρους και κοινωνικές εισφορές, 34,9 δις ευρώ και η μεγέθυνση του ΑΕΠ της περιόδου ήταν 2,3%. Από την άλλη η ΝΔ εισέπραξε δημόσια έσοδα από φόρους και κοινωνικές εισφορές, 41,3 δις ευρώ και η μεγέθυνση του ΑΕΠ της περιόδου ήταν 1,5%. Άρα ο ΣΥΡΙΖΑ εισέπραξε σε φορολογικά έσοδα το πρώτο εξάμηνο του 2019 το 36,1% του ΑΕΠ που παρήχθη, ενώ η ΝΔ εισέπραξε σε φορολογικά έσοδα το δεύτερο εξάμηνο του 2019 το 42,5% του ΑΕΠ που παρήχθη (Πίνακας 1). 
sarpin1
Εντούτοις, κάτι που πρέπει να τονιστεί στην παραπάνω ανάγνωση, που δείχνει τον δείκτη μικρότερο την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ, είναι η διακύμανση των φορολογικών εσόδων, καθώς το δεύτερο εξάμηνο συνηθίζεται να εισπράττονται περισσότερα φορολογικά έσοδα. Πράγματι, και το 2017 και το 2018 επί ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο εξάμηνο συλλέχθηκε το 46% των συνολικών φορολογικών εσόδων και το δεύτερο εξάμηνο το 54%, κάτι που συνέβη και το 2019. Συνεπώς τα περισσότερα φορολογικά έσοδα του δευτέρου εξαμήνου ακολούθησαν απλώς την ίδια κατανομή όπως τα προηγούμενα έτη. Συνοψίζοντας, αυτήν την αναιμική μείωση του κράτους, αναφορικά με τον δείκτη φορολογικά έσοδα προς ΑΕΠ, είναι πολύ δύσκολο να την αποδώσουμε σε έναν μόνο παράγοντα. 
Αφενός ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως δεδομένο την καλύτερη επίδοση στην αύξηση του ΑΕΠ, όπου μεγαλώνει τον παρονομαστή της σχέσης. Τα χαμηλότερα φορολογικά έσοδα το πρώτο εξάμηνο ακολούθησαν τη συνηθισμένη κατανομή επί του συνόλου και δεν φαίνεται να προήλθαν από μειώσεις φόρων με σαφώς προσανατολισμένη κυβερνητική δημοσιονομική πολιτική. 
Αφετέρου η ΝΔ έχει ως δεδομένο τις μειώσεις ορισμένων φορολογικών συντελεστών που ίσχυσαν με την κυβέρνησή της το δεύτερο εξάμηνο αλλά αύξηση των φορολογικών εσόδων σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο, γεγονός όμως που επίσης ακολουθεί τη συνηθισμένη κατανομή επί του συνόλου (κάτι που ίσως οδηγεί στον ισχυρισμό πως πέτυχε την υπόθεση της καμπύλης Laffer όπου μικρότεροι φορολογικοί συντελεστές μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα). Ωστόσο, η μικρότερη μεγέθυνση του εθνικού προϊόντος το δεύτερο εξάμηνο και η παραπάνω σταθερή διακύμανση των φορολογικών εσόδων κάνει τη σχέση φόροι προς ΑΕΠ να μεγαλώνει για τη δική της περίοδο διακυβέρνησης. 
Με τα δεδομένα που υπάρχουν διαθέσιμα είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει ξεκάθαρος ισχυρισμός σχετικά με το σε ποιο κόμμα ανήκει το «παιδί» τής αναιμικά ελαφρότερης δημοσιονομικής πολιτικής του 2019. Ίσως να είναι αποτέλεσμα και των δύο κομμάτων αλλά στο πλαίσιο του δεδομένου κομματικού ανταγωνισμού και με την επαναφορά ενός νέου ατελούς δικομματισμού ένας τέτοιος συναινετικός ισχυρισμός να μην είναι εφικτός. 

google news iconΤο Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: Social-Lib.gr - Google News .

Έγραψαν Πρόσφατα

Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Το Social.lib είναι ένας δικτυακός τόπος συζήτησης και ανάδειξης των καθημερινών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού.