Σχόλιο για το Σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021

Είναι αλήθεια ότι σε καταστάσεις πρωτόγνωρες είναι δύσκολο και επισφαλές να γίνουν οικονομικές προβλέψεις και περισσότερο όταν αυτοί που τις κάνουν δεν έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αξιόπιστοι σε όσες προβλέψεις έχουν κάνει από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα.
Δεν θα καταγράψουμε εδώ τις αστοχίες του κυρίου Υπουργού των Οικονομικών όποτε επιχείρησε πρόβλεψη χωρίς μάλιστα να του ζητηθεί. Θα παρουσιάσουμε και θα σχολιάσουμε τις προβλέψεις στο Σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2021 και κυρίως αυτές που θα επηρεάσουν την οικονομική μας καθημερινότητα.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2021 που κατέθεσε ο κύριος Υπουργός των Οικονομικών στη Βουλή:

Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το 2021 αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 10,1 δισ. ευρώ και το πρωτογενές αποτέλεσμα επίσης έλλειμμα κατά 4,5 δις ευρώ. Τα δίδυμα αυτά ελλείμματα θα προκύψουν από τις μειωμένες εισπράξεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές αλλά και από τις δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να ανέλθουν σε 49,5 δις ευρώ, αυξημένα κατά 5 δις ευρώ ή κατά 11,3% σε σχέση με τα αναμενόμενα πλέον φορολογικά έσοδα του 2020.
Οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 63,8 δις ευρώ, μειωμένες κατά 4,7 δις ευρώ σε σχέση με αναμενόμενο ύψος αυτών για το έτος 2020. Η μείωση των δαπανών είναι συνέπεια των λιγότερων κρατικών μεταβιβάσεων λόγω της πανδημίας που έγιναν το 2020.
Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών που αναμένεται το 2020 να καταγράψουν μείωση κατά 24,8%, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 22,2% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε να έχουμε μειωμένες κατά 8,1% τις εξαγωγές μας σε σχέση με το 2019.
Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται το 2020 να καταγράψουν μείωση κατά 15,1% ενώ προβλέπεται να αυξηθούν κατά 18% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε στα επίπεδα του 2019.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται το 2020 να καταγράψει μείωση κατά 6% και προβλέπεται να αυξηθεί κατά 5,8% το 2021. Αυτό σημαίνει ότι στη λήξη του 2021 θα βρεθούμε να έχουμε μειωμένη κατανάλωση κατά 0,6% σε σχέση με το 2019.

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση ελπίζει το 2021 σε μια μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων σε σχέση με το 2020 με σχεδόν 3,5 δις ευρώ να προέρχονται από φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες και 1,2 δις ευρώ από φόρους στο εισόδημα.

Με δεδομένο ότι δεν προβλέπονται αυξήσεις στους φορολογικούς συντελεστές, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρξει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες από την 1.1.2021, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα και δυνατότητα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες και υπό ελάχιστες γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, που ήδη ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου του 2020 αυτά σημαίνουν ότι η κυβέρνηση προσδοκά να τους εισπράξει από την ανάπτυξη της οικονομίας.
Πράγματι με βάση το Σχέδιο του Προϋπολογισμού, η ανάπτυξη της οικονομίας για το 2021 προβλέπεται πως θα φθάσει στο 4,8% και πως σχεδόν το 50% της ανάπτυξης θα στηριχθεί στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και σε κρατικές μεταβιβάσεις περίπου 2,5 δις ευρώ για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Πολύ καλό σενάριο, μακάρι να βγει και αληθινό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και αυτός ο προϋπολογισμός θα είναι ελλειμματικός. Το πρωτογενές αποτέλεσμα στην διετία 2020 και 2021 να φθάνει στα 17 δις ευρώ και η προσαρμογή που θα απαιτηθεί όταν η Ευρώπη αποσύρει τη δημοσιονομική χαλάρωση, που τώρα αποδέχεται λόγω της πανδημίας, θα είναι πολύ μεγάλη.
Την ίδια ώρα, Τράπεζα της Ελλάδος, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ και Κομισιόν εκτιμούν στις τρέχουσες εκθέσεις τους πως η Ελλάδα θα είναι, λόγω της δομής της οικονομίας της, από τις πλέον πληττόμενες χώρες εξαιτίας της πανδημίας και εκφράζουν την ανησυχία τους για αναζωπύρωση των χρόνιων προβλημάτων της Ελληνικής οικονομίας και των Ελληνικών τραπεζών.
Έχουμε την ίδια ανησυχία, οι μέρες που ακολουθούν την πανδημία δεν θα είναι εύκολες και ας χαλάει αυτό τις προβλέψεις του κυρίου Υπουργού των Οικονομικών και το αφήγημα του κυρίου Πρωθυπουργού που υποστηρίζει σε κάθε ευκαιρία πως η χώρα θα βγει από την πανδημία πιο δυνατή!
Θα είναι δύσκολες οι μέρες που έρχονται και αν δεν σχεδιάσουμε και με το δυσμενέστερο σενάριο θα αποβούν καταστροφικές. Δεν το έχουμε δει ακόμα.
Αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι να ελπίζουμε πως θα επικρατήσει σοβαρότητα, πως η πολιτική θα αντικαταστήσει την επικοινωνία, πως η επιδίωξη του γενικού συμφέροντος θα αποτελέσει επιτέλους σκοπούμενο του πολιτικού προσωπικού και πως η αποκατάσταση αισθήματος κοινού συμφέροντος θα προστατεύσει την κοινωνική συνοχή.
Κίνηση Κοινωνικού Φιλελευθερισμού «εμείς»

Ομάδα Πολιτικής για την Οικονομία και την Ανάπτυξη

Αθήνα 03/12/2020

Συγγραφή Άρθρου

Συντακτική Ομάδα