Μια φυλή στα πέρατα όλου του κόσμου

Ήρθαν από τη βόρεια Ινδία πριν από πολλούς αιώνες (ανάμεσα στο 500 και το 1.000 μ. Χ). Πέρασαν από το Αφγανιστάν, την Περσία, την Αρμενία, έφτασαν στην Ανατολία κι από εκεί μέχρι τον 15ο αιώνα είχαν ολοκληρώσει τη μετανάστευσή τους σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αργότερα, κατά τις μαζικές μεταναστεύσεις, μεγάλος αριθμός μετακινήθηκε προς την Αμερική.

Οι λόγοι που τους οδήγησαν σε μαζικές και σε τόσο μεγάλων αποστάσεων μετακινήσεις είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ιστορίας. Είναι ένα έθνος 15.000.000 ψυχών.

Στην Ευρώπη, ο πληθυσμός τους υπολογίζεται περίπου στα 12 εκατομμύρια άτομα, ενώ στην Ελλάδα, οργανωμένοι σε εννέα φυλές, υπολογίζονται από την πολιτεία σε 120 - 150.000. Ωστόσο, οι ίδιοι ανεβάζουν τον πληθυσμό τους στους 500.000 και η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε 200 - 300.000.

Υπερηφάνεια και Παγκόσμια Συνέδρια

Μιλάμε για το Έθνος των Ρομά που κάθε χρόνο στις 8 Απριλίου γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα του, την Ημέρα Ρομά Yπερηφάνειας. Οι ημέρες υπερηφάνειας έχουν βέβαια πολλές φορές επικριθεί, γιατί όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Όλοι είμαστε υπερήφανοι για τα ατομικά μας δικαιώματα και τη φυσική μας οντότητα και ως εκ τούτου δεν υπάρχει λόγος ξεχωριστής γιορτής.

Ωστόσο, οι Ρομά έχουν κάθε λόγο να θεωρούν σημαντικές τις επετείους τους με βάση το γεγονός ότι η υπερηφάνεια είναι το συναίσθημα που νιώθει ο άνθρωπος, που συνειδητοποιεί την αξία του και του οποίου προσβάλλεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Αυτή η ημέρα καθιερώθηκε σε ανάμνηση του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου Τσιγγάνων, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση δικαιωμάτων από τη διεθνή κοινότητα. Εκεί, επέλεξαν το όνομα Ρομ ως το διεθνές όνομά τους (που σημαίνει στη γλώσσα τους «άντρας» ή «σύζυγος») αντικαθιστώντας τα πολλά άλλα ονόματά τους με μειωτικό χαρακτήρα. Τότε, επέλεξαν τον ύμνο και τη σημαία τους που συμβολίζει την ουσία τους ως φυλής, την αγάπη της ελευθερίας: μπλε που συμβολίζει τον ουρανό, πράσινο που συμβολίζει τη Γη και στη μέση μια ρόδα, αυτήν τη ρόδα που αρχικά κουβάλησε τη Ρομ φυλή στα πέρατα όλου του κόσμου. Ταυτόχρονα, πέντε επιτροπές ανέλαβαν να ασχοληθούν με τα κύρια θέματα των Ρομά, όπως την εκπαίδευση, τη στέγαση, τη γλώσσα, την κουλτούρα και τον πολιτισμό.

Το δεύτερο Παγκόσμιο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε την ίδια ημερομηνία στη Γενεύη το 1978 με συμμετοχές από 120 χώρες και παρατηρητές από άλλες 26. Θέμα του συνεδρίου ήταν η καταγωγή και η σχέση των Ρομά με τις Ινδίες. Σε αυτό καθιερώθηκε και η 8η Απριλίου ως Παγκόσμια Μέρα των Ρομά.

Τον Αύγουστο του 1977, ο ΟΗΕ έκανε έκκληση να παραχωρηθούν στους Ρομά όλα τα δικαιώματα που έχει και ο υπόλοιπος πληθυσμός και να τακτοποιηθούν και νομικά πλέον όλα τα εκκρεμή ζητήματα. Έτσι, το 1979 και στην Ελλάδα δίνεται η ελληνική ιθαγένεια στους Ρομά με τον νόμο περί εγγραφής αδήλωτων Αθιγγάνων, που μέχρι τότε θεωρούνταν ανιθαγενείς και οι περισσότεροι κυκλοφορούσαν με το δελτίο ταυτότητας αλλοδαπών, το οποίο έπρεπε να ανανεώνουν κάθε δύο έτη.

Το τρίτο συνέδριο πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 1981 με θέμα το Ολοκαύτωμα των τσιγγάνων από τους Ναζί, με το οποίο ελάχιστοι είχαν ασχοληθεί. Το γερμανικό κράτος αρνούνταν για χρόνια ότι υπήρξε Ολοκαύτωμα, μη αποδίδοντας τις νόμιμες αποζημιώσεις στα θύματα με την επίσημη δικαιολογία πως συλλαμβάνονταν για την παραβατική τους συμπεριφορά και όχι για την εθνοτική τους καταγωγή. Τα 500.000 θύματα, αν και αργά, τελικά δικαιώθηκαν και το Ολοκαύτωμα αναγνωρίστηκε διεθνώς.

Το τέταρτο συνέδριο, λόγω της κατάρρευσης του ανατολικού μπλοκ, πραγματοποιήθηκε το 1990 στα προάστια της Βαρσοβίας και εκεί, συζητήθηκε η μοίρα των Ρομά σε χώρες διαλυμένες από τον πόλεμο.

10 αιώνες ιστορίας

Χωρίς κρατική υπόσταση, με βαρύ φόρο αίματος στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και ρατσιστική αντιμετώπιση στα μέρη όπου ζουν, έζησαν για αιώνες ως δούλοι, εξόριστοι, κυνηγημένοι, επικηρυγμένοι, θύματα των βασιλέων, των αριστοκρατών και της άρχουσας τάξης. Δεν τους δόθηκαν ποτέ τα ίδια δικαιώματα, δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ ισότιμα και ακόμα και σήμερα υφίστανται διώξεις, προκατάληψη και στιγματισμό σε όλο τον κόσμο.

Παρά την πρόσφατη θεσμικά κατοχυρωμένη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, κυνηγημένοι για αιώνες κατάφεραν χωρίς γραπτή γλώσσα, χωρίς γραπτή ιστορία, με ένα ανεξερεύνητο παρελθόν, να διατηρήσουν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους, να τα εμπλουτίσουν με αυτά των λαών από τους οποίους πέρασαν, αλλά και συγχρόνως να επηρεάσουν με τη δική τους ζωή κουλτούρες και πολιτισμούς άλλων χωρών.

Στους 10 αιώνες ιστορίας τους, τα καραβάνια των Ρομά έχουν αποτελέσει αστέρευτη πηγή ιδεών για ζωγράφους, συγγραφείς και ονειροπόλους, οι πολύχρωμες φορεσιές τους ενέπνευσαν τους διασημότερους σχεδιαστές μόδας, οι χοροί τους διδάσκονται σε χιλιάδες σχολές ανά τον κόσμο και η μουσική τους αριθμεί εκατομμύρια θαυμαστές.

Παντού παρέμειναν οι ίδιοι, δεν άλλαξαν τις παραδόσεις και τα έθιμά τους, διατήρησαν τη γλώσσα τους, που έχει ινδοευρωπαϊκή καταγωγή (διασπασμένη όμως σε πολλές τοπικές διαλέκτους), συνέχισαν οι περισσότεροι να είναι νομάδες ή ημινομάδες και αρνήθηκαν να κάνουν επιγαμίες με άτομα έξω από τη φυλή τους.

Μερικές από τις Πολιτισμικές Ιδιαιτερότητες των Ρομά της Ελλάδα

Όλοι οι Ρομά μετά το τέλος της παιδικής τους ηλικίας είναι δίγλωσσοι, καθώς η κοινωνική συμβίωση τόσο στην τσιγγάνικη όσο και στην κυρίαρχη κοινωνία είναι υποχρεωτική.

Με ιδιαίτερα έντονη φροντίδα οι Τσιγγάνες μητέρες μαθαίνουν στα παιδιά τους τη γλώσσα τους, τη ρομανί, με την οποία τα μεγαλώνουν, τα μαθαίνουν να σκέφτονται, τους μαθαίνουν τις αξίες, τους κανόνες και τους ρόλους μέσα στην κοινωνία των Ρομά.

Αυτή η γλώσσα καταγωγής της οικογένειας λειτουργεί ως μέσο σύνδεσης της ομάδας με την ευρύτερη οικογένεια και την κοινότητα καταγωγής τους και ως ένας μηχανισμός άμυνας στην προστασία και στη διατήρηση της κουλτούρας τους και τη μετάδοση του πολιτισμού τους από γενιά σε γενιά.

Με την ελληνική γλώσσα που εισέρχεται αργότερα στη ζωή των παιδιών είτε με τη συμβολή της μητέρας, είτε με τη διδασκαλία στα σχολεία κάνουν τους λογαριασμούς, τις εμπορικές τους συναλλαγές και δραστηριότητές τους.

Όσον αφορά τη θρησκεία, οι Ρομά έδειξαν μια όντως, περίεργη προσαρμοστικότητα. Γενικά, ασπάσθηκαν τη θρησκεία του τόπου όπου ζούσαν. Έτσι, σταδιακά μέσα στον χρόνο οι Τσιγγάνοι έγιναν χριστιανοί και στην Ελλάδα χριστιανοί ορθόδοξοι, με εξαίρεση τους μουσουλμάνους Ρομά της Θράκης.

Σημαντική γιορτή τους θεωρούν το Εντερλέζι, που γιορτάζεται από 23 Απριλίου μέχρι 1 Μαΐου. Μια γιορτή για την επιστροφή της άνοιξης, που σιγά-σιγά ταυτίστηκε με τη γιορτή του Άγιου Γεωργίου και σήμερα, μαζί με τον Δεκαπενταύγουστο, αποτελούν τις δύο μεγαλύτερες γιορτές των Τσιγγάνων.

Τα ομαδικά και οικογενειακά προσκυνηματικά ταξίδια στην Παναγία της Τήνου, στον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο στην Εύβοια, στον Άι-Συμιό στο Μεσολόγγι κ.α., όπου πολλοί βαπτίζουν τα παιδιά τους, αποτελούν στοιχείο έκφρασης της θρησκευτικότητας των Ρομά.

Οι τόποι στους οποίους κατοικούν και τα επαγγέλματα που εξασκούν δείχνουν την εμμονή τους στη διαφορετικότητα.

Στην Ελλάδα ζουν δύο οµάδες Ροµά:

Η πρώτη περιλαμβάνει τους µετακινούµενους, που συνεχίζουν τη νομαδική ζωή και είναι συνήθως εργάτες γης ή πλανόδιοι έµποροι φρούτων, λαχανικών, μικροεπίπλων και άλλων ειδών οικιακής χρήσης, όπως επίσης και παλαιοπώλες, ρακοσυλλέκτες ή πλανόδιοι οργανοπαίχτες. Οι τόποι διαµονής τους ποικίλλουν και συναρτώνται µε την εποχή και την περιοχή εργασίας τους.
Η δεύτερη ομάδα, οι εγκατεστηµένοι, κατοικούν συνήθως στις παρυφές των µεγάλων πόλεων, σε περιοχές συνήθως υποβαθµισµένες ή και σε χωριά. Τα επαγγέλµατα που εξασκούν έχουν σχέση συνήθως µε το εµπόριο και σπανιότερα µε παροδική εξαρτηµένη µισθωτή εργασία.

Πολλοί όμως, ασχολούνται με επαγγέλµατα σχετικά με τη μουσική, όπως μουσικοί, οργανοπαίκτες. τραγουδιστές κλπ. διατηρώντας την ισχυρή παράδοση και πολιτισµό τους. Συνήθως, επιδιώκουν να διατηρούν μια ορισμένη αυτονομία, να μην έχουν εργοδότες και να δουλεύουν για τον εαυτό τους, με τους δικούς τους όρους, στον χρόνο που επιθυμούν και επιλέγοντας τον χώρο τους, βγάζοντας τα προς το ζην τους.

Ο πρώιμος γάμος αποτελεί εθιμικό κανόνα, με παράδοση αιώνων και δεν μπορεί να παρακαμφθεί, ενώ είναι συνήθης και η ενδογαμία. Ακόμη και αν τα παιδιά Ρομά φοιτούν στο σχολείο, μόλις φθάσουν στην ηλικία των 13-17, θα πρέπει να παντρευτούν.

Στον τσιγγάνικο γάμο γλεντάνε για μέρες και η αποκορύφωσή του είναι η πανηγυρική επίδειξη στους καλεσµένους, του «σεντονιού», που είναι η απόδειξη της εντιµότητας της νύφης. Κάνουν κουµπαριές µόνο µε ανθρώπους που εκτιµούν και σέβονται και δεν καλούν εύκολα ανθρώπους έξω από τη φυλή. Τα έθιμα του γάμου είναι όμοια λίγο πολύ με εκείνα που γίνονταν στην ελληνική επαρχία πριν κάποιες δεκαετίες.

Η νιόπαντρη Τσιγγάνα μετακομίζει στο πατρικό σπίτι του συζύγου της όπου έχει να αντιμετωπίσει την πεθερά και τις απαιτήσεις της, όπως να καθορίζει το ποιος θα επισκεφθεί το σπίτι, με ποιους θα συναναστρέφεται η νύφη, τις οικιακές εργασίες που θα πρέπει να κάνει κλπ.

Ρομά και Εκπαίδευση

Στην Eυρωπαϊκή Ένωση µε τις υψηλότερες δαπάνες για την εκπαίδευση και το υψηλότερο ποσοστό µορφωµένων ανθρώπων, 80% των ενηλίκων Ρομά είναι αναλφάβητοι και πάνω από 50% των παιδιών τους δεν περνούν ούτε µία φορά στη ζωή τους το κατώφλι ενός σχολείου. Από τα Tσιγγανόπουλα, πάλι, που φοιτούν, µόνο ένα µικρό ποσοστό γεύεται κάποια επιτυχία. Ωστόσο, οι Ροµά θέλουν την εκπαίδευση, αλλά µία εκπαίδευση προσαρµοσµένη στις ανάγκες, τις αξίες και τις συνήθειες της δικής τους κοινωνίας.

Όμως, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα έχει δοµηθεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις αξίες της ελληνικής µη τσιγγάνικης κοινωνίας. Στην πρώτη περίοδο της πολιτικής για την εκπαίδευσή των Ρομά στη χώρα μας (1980-1996) το Υπουργείο Παιδείας εκχώρησε την εκπαίδευσή τους στη Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης αλλά και σε φορείς όπως η Εκκλησία, τα Κέντρα Πρόνοιας, ιδιωτικές πρωτοβουλίες κλπ. Έθεσε δηλαδή τους Ρομά εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος μεταβάλλοντάς τους σε ειδική εκπαιδευτική κατηγορία, διαδικασία που λειτουργούσε προς την περιθωριοποίησή τους.

Από το 1997 αρχίζει το πρώτο πρόγραμμα «Εκπαίδευση Τσιγγανοπαίδων», αλλά η κατάσταση ήταν απογοητευτική με την πλήρη σχεδόν απουσία των παιδιών τους από την προσχολική εκπαίδευση και τα υψηλά ποσοστά διαρροής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που στο Λύκειο γινόταν καθολική, με την αδυναμία των εκπαιδευτικών υποδομών, με την ύπαρξη αρνητικών στερεοτύπων και με την ελλιπή κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Εκτός αυτών η προσπάθεια είχε να αντιπαλέψει τις αντιδράσεις των μη Ρομά γονέων, όσο και τις επιφυλάξεις των Ρομά γονέων.

Όμως, το ενιαίο σχολείο και το κοινό σχολικό πρόγραμμα στόχευαν στην εκπαίδευση των τσιγγανοπαίδων και όλων των μαθητών ως κοινωνικά και πολιτικά ίσων.

Ωστόσο, αν και τα πράγματα έχουν με τον χρόνο βελτιωθεί, η εκπαιδευτική ένταξη των Ρομά συνάντησε και συναντάει ακόμα και σήμερα αντιδράσεις, που αποδίδονται

α) στα ισχυρά αντι-Ρομά στερεότυπα,

β) στον φόβο μείωσης του επιπέδου μάθησης των τάξεων και

γ) στην αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας των εκπαιδευτικών, που πρέπει να αναπροσαρμόσουν τις διδακτικές τους πρακτικές και να διαφοροποιήσουν τη διδασκαλία τους.
Θύματα διακρίσεων.

Οι Ρομά θύματα διακρίσεων

Στην Ελλάδα, εξαιτίας του νομαδικού τρόπου ζωής τους, της εμφάνισής τους, της έλλειψης επιθυμίας ή δυσκολίας προσαρμογής στον τρόπο ζωής της πλειοψηφίας των υπόλοιπων κατοίκων κάθε περιοχής καθώς και από την εξώθηση του πληθυσμού των Ρομά στην εγκληματικότητα, οι Ρομά έχουν πέσει συχνά θύματα διακρίσεων. Συχνά, αρνητικοί χαρακτηρισμοί, όπως “κλέφτες”, “επαγγελματίες ζητιάνοι”, “τυχοδιώκτες”, “μικροαπατεώνες”, “αναξιόπιστοι”, “με παραβατική συμπεριφορά” κ.ά., τους κατηγοριοποιούν στους μειονεκτικούς και τους αναγκάζουν να κουβαλούν την ταμπέλα του αποδιοπομπαίου τράγου μέσα στην κοινωνία.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η ίδια η πολιτεία ήταν αυτή που τους κατασκεύασε «ταμπέλες» και τους υποβοήθησε στην περιθωριοποίησή τους. Το κράτος τούς χαρακτήρισε ανιθαγενείς, η Εκκλησία άπιστους, η Πρόνοια άπορους, το σχολείο αναλφάβητους, η δημόσια υγεία άρρωστους και η αστυνομία παράνομους και είναι γνωστόν ότι ο φέρων το στίγμα του αποκλεισμένου, του περιθωριοποιημένου από την ευρύτερη κοινωνία, πολλές φορές υιοθετεί την ταυτότητα που του έχει αποδοθεί και με δυσκολία την αποβάλλει.

Η «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» και η Διεθνής Επετειακή Συνδιάσκεψη Ρομά 1971-2021.

Οι Έλληνες Ρομά έχουν 114 πανελλήνια σωματεία με 300.000 εγγεγραμμένα μέλη και η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ», που συστάθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016, αποτελεί το πρώτο τριτοβάθμιο σωματείο στην ιστορία των Ελλήνων Ρομά. Δραστηριοποιείται σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια συνιστώντας τον σημαντικότερο συνομιλητή της ελληνικής πολιτείας για θέματα που αφορούν στην ελληνική Ρομά κοινότητα.

Εστιάζει στους βασικούς άξονες προώθησης της ολιστικής ομαλής ένταξης των Ρομά στην ελληνική και ευρωπαϊκή κοινωνία και πιο συγκεκριμένα στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της στέγασης, της απασχόλησης, της Ρομά κουλτούρας και του αθλητισμού, της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και της εξάλειψης της ρητορικής του μίσους.

roma pagkosmia imera

Προτεραιότητά της είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, η ενδυνάμωση της συλλογικής μνήμης και η καταπολέμηση του αντιτσιγγανισμού σε συνδυασμό με την ανάδειξη των πολιτιστικών στοιχείων και της κουλτούρας των Ρομά.

Το όραμα της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ είναι να δει τα παιδιά της μορφωμένα, τους γονείς να διαμένουν σε βιώσιμες κατοικίες, αποκατεστημένους επαγγελματικά και να έχουν ακόμα όλοι τους ισότιμη και άμεση πρόσβαση στις δομές υγείας. Και φυσικά να δει όλους τους Έλληνες Ρομά εναρμονισμένους με την υπόλοιπη κοινωνία.

Στα πλαίσια του εορτασμού μισού αιώνα από το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο Ρομά, που διεξήχθη το 1971 η «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» διοργανώνει Διεθνή Επετειακή Συνδιάσκεψη Ρομά 1971-2021. Το Παγκόσμιο Συνέδριο των Ρομά αποτελεί μείζον γεγονός όχι μόνο για τους Ρομά, αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία, ένα γεγονός παγκόσμιας πολιτικής και πολιτιστικής εμβέλειας, κοινωνικής ευαισθητοποίησης και ιστορικής μνήμης. Μέσα από το συλλογικό τους όργανο, οι Έλληνες Ρομά έχουν επιλέξει να αφήσουν στο παρελθόν την παθητική καταγραφή προβλημάτων και να περάσουν στην ανάδειξη «καλών πρακτικών» και στην ενεργητική μέθοδο της συνεργασίας με τους περιφερειακούς και τοπικούς φορείς, με απώτερο στόχο την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων, δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση, την υγεία, τη στέγαση, την απασχόληση, τη Ρομά κουλτούρα και του αθλητισμού, την πρόσβασης στη δικαιοσύνη και την εξάλειψη της ρητορικής του μίσους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Συνδιάσκεψη, γίνεται υπό την Αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου και θα λάβει χώρα σε τρία διήμερα μέρη, τα οποία θα διεξαχθούν στις 8-9 Απριλίου, στις 20-21 Ιουνίου και στις 14-15 Σεπτεμβρίου 2021. (Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, «Παγκόσμιο Συνέδριο Ρομά: Ένα γεγονός παγκόσμιας πολιτικής-πολιτιστικής εμβέλειας και κοινωνικής ευαισθητοποίησης», ανακτήθηκε την 03/04/2021, https://bit.ly/31QRfhZ ).

Όλοι οι άνθρωποι δεν είµαστε ίδιοι.

Είναι γεγονός ότι ακόμη και σήμερα εκατομμύρια Ρομά σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή διακρίσεις, απόρριψη, αποκλεισμό και παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους σε σημαντικούς τομείς της ζωής τους.

Για να αλλάξει η κατάσταση, είναι σημαντικό να καταλάβουμε δύο πράγματα:
1) Όλοι οι άνθρωποι δεν είμαστε ίδιοι μεταξύ µας. Ακόμη και άνθρωποι που φαίνονται ίδιοι µε µας, πολύ συχνά έχουν διαφορετικές συνήθειες και παραδόσεις από τις δικές µας και

2) Χωρίς τη διασφάλιση της παιδείας δεν μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη, δεν μπορούν να υπάρχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, ίσες ευκαιρίες, ομαλή ένταξη στην κοινωνία, σταδιακή απογκετοποίηση και αποφυγή της επανάληψης του ίδιου στερεότυπου που θέλει πάντα τους τσιγγάνους αναλφάβητους, με καθορισμένες δουλειές μόνο γι’ αυτούς, χωρίς σταθερότητα και ασφάλεια, ζώντας σε περιοχές έξω από τον αστικό ιστό σε σπίτια πολλές φορές ακατάλληλα και ανθυγιεινά.

Αν τελικά, αποφασίσουμε να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλο καλύτερα, τότε θα μπορέσουμε να ζήσουμε ειρηνικά και αρμονικά μαζί.

Συγγραφή Άρθρου

ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ