Pin It

Οι περισσότεροι ανιδιοτελείς και εχέφρονες πολίτες κατανοούν ότι μια «κεντρώα» προσέγγιση στην πολιτική αποτελεί όχι μόνο μια λογική αλλά και μια αναγκαία συνιστώσα στο πολιτικό γίγνεσθαι μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Όμως, εκτός από ελάχιστες περιόδους στην πολιτική ζωή του τόπου μας, δεν υπήρξε αποτελεσματικός κεντρώος φορέας που να εκφράζει πλειοψηφικά και με αποτελεσματικότητα τις βουβές «κεντρώες μάζες» του λαού, που αντιπαθούν ακραίες εμπάθειες των εκφραστών του διπόλου αριστερά-δεξιά, και θα προτιμούσαν να ζουν σε μια ορθολογική, φιλάνθρωπη και εκσυγχρονισμένη πολιτεία.


Το φαινόμενο είναι κοινωνιολογικά ενδιαφέρον και άξιο μελέτης. Ποιοι παράγοντες εγκλωβίζουν, ίσως απρόθυμα αλλά σχεδόν υποχρεωτικά, τους πολλούς στους σχηματισμούς των πόλων; Σίγουρα, ένας σημαντικός παράγοντας είναι η πολιτική προϊστορία της χώρας, με τους αλλεπάλληλους εμπαθείς, ακόμα και αιματηρούς διχασμούς με τεράστια συναισθηματική φόρτιση και αντιπαλότητες, τον απόηχο των οποίων αισθανόμαστε ακόμα και σήμερα. Η λογική μίσους απέναντι στον αντίπαλο που έχουμε κληρονομήσει, συσπειρώνει τους μεν απέναντι στους δε, σε έναν φαινομενικά ασταμάτητο κύκλο βεντέτας. Όταν πρόσφατοι πρωθυπουργοί επαναφέρουν απολιθωμένα σχήματα τύπου «κυβερνήσεις της αριστεράς», είναι επόμενο να ξυπνούν αμυντικά εμφυλιοπολεμικά αντανακλαστικά που ωθούν τον «κεντρώο» ψηφοφόρο σε αντίπαλες δομές της «δεξιάς». Λογικά συνάγεται ότι η διατήρηση, έστω και με τεχνικούς τρόπους,αυτής της έντασης, συμφέρει ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΥΟ πόλους του πολιτικού σχηματισμού, για να διατηρούν την εκλογική πελατεία που τους εναλλάσσει στη νομή της εξουσίας.


Αντίθετα, ο «κεντρώος» πολιτικός δεν αισθάνεται ότι οφείλει θεμελιακά να είναι αντίθετος με συγκεκριμένες – απτές πολιτικές παρατάξεις, αλλά αντιπαρατίθεται σε βλαπτικές νοοτροπίες και πρακτικές. Ο «κεντρώος» πολιτικός είναι εξ ορισμού ανιδιοτελής και ενδιαφέρεται για το καλό της κοινωνίας. Δεν οφείλει να υπακούει σε καμία υπερβατική ιδεολογία, όπως τη μεσσιανική ιδεολογία της αριστεράς, ούτε βέβαια να αμύνεται με τρόπο αντανακλαστικό, όπως συμφεροντολόγοι επαγγελματίες «δεξιοί» πολιτικοί. Αποτέλεσμα αυτής της ορθολογικής αντίληψης της πολιτικής δράσης, μπορεί –και οφείλει– άλλοτε να συμφωνεί με απόψεις των μεν ή των δε όταν τυχαίνει να είναι σωστές, και άλλοτε να προτείνει μια δική του άποψη. Για τον αβασάνιστο «δεξιό» πολίτη ο «κεντρώος» φαντάζει αριστερός και το αντίστροφο για τον αβασάνιστο «αριστερό» πολίτη.


Όταν η πολιτική πάψει να είναι μια σχεδόν «οπαδική» εξωλογική αφοσίωση σε πολιτικούς σχηματισμούς, τότε ο «κεντρώος» χώρος θα βρει πεδίο ανάπτυξης. Αλλά προηγουμένως πρέπει να απαλλαγεί και ο ίδιος ο «κεντρώος» από τις εγγενείς του νοσηρότητες. Ένα μειονέκτημα των «κεντρώων» είναι το υψηλό αυτοαίσθημα που τους διακρίνει με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η σύμπνοια και η συστράτευση όπως συμβαίνει σε παραδοσιακές δομές όπου οι οπαδοί συνέχονται μέσω υπακοής σε κοινή υπερβατική ιδεολογία ή λόγω κοινότητας συμφερόντων. Ο μέσος «κεντρώος» είναι σκεπτόμενος, με αποτέλεσμα ο καθένας να έχει πεποίθηση ορθότητας των επιμέρους απόψεών του, εφόσον προκύπτουν ως συνέπεια έντονου προβληματισμού. Αυτή η αδιαφιλονίκητη πεποίθηση ορθότητας προκαλεί δυσανεξία στις απόψεις των άλλων «κεντρώων», αφού δεν υπάρχει ο παλαιού τύπου βασικός ιδεολογικός κορμός που απευθύνεται στα πρωτόγονα ένστικτα της ένταξης σε ιδεολογία που προσφέρει υπαρξιακή ανακούφιση ή της συμμαχίας που εξασφαλίζει το κοινό συμφέρον. Ο συνεκτικός ιστός των «κεντρώων» είναι μια κάπως αφηρημένη για τον κοινό νου ιδεολογία ορθολογικής προσέγγισης της πραγματικότητας, και όχι ένα βαθιά ριζωμένο, αρχέγονο ίσως και για αυτό επιτυχημένο, συναισθηματικό-ενστικτώδες κίνητρο συμπεριφοράς. Συνέπεια των παραπάνω είναι ο κατακερματισμός του χώρου και η ύπαρξη πολλών πόλων έκφρασης που τα χαρακτηρίζει ένα είδος μισαλλοδοξίας προς αλλήλους. Οι αντιπαραθέσεις λοιπόν μπορούν να πάρουν προσωπικό χαρακτήρα –γιατί ο εκάστοτε υποστηρικτής μιας άποψης την ταυτίζει με τη διανοητική του προσπάθεια, άρα και με το εγώ του – και έτσι η διαφωνία μπορεί να προσλαμβάνεται ως προσωπική απόρριψη, άρα ψυχική απομάκρυνση που ίσως να οδηγήσει σε απογοήτευση και περαιτέρω διάσπαση. Ο πολίτης δικαιολογημένα αισθάνεται ανασφάλεια να εμπιστευτεί τέτοιους ανθρώπους, ακόμα και αν ταυτίζεται με τη στάση τους απέναντι στα ζητήματα.
Ο «κεντρώος» του μέλλοντος, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος, οφείλει να κατανοήσει στον μέγιστο βαθμό ότι είναι αδύνατο να ταυτίζεται στα επιμέρους με τους λοιπούς «κεντρώους» συντρόφους. Όλοι δικαιούνται να έχουν τις απόψεις τους, που πρέπει να εκφράζονται με ειλικρινή αίσθηση της σχετικότητας περί του ορθού. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει απόδειξη ποια κατεύθυνση ή ποια άποψη είναι η απόλυτα ορθή. Ίσως και η ίδια η έννοια της «απολύτως ορθής» γνώμης να είναι απατηλή και σφαλερή, όσο απατηλά είναι υπερβατικά ιδεολογικά κατασκευάσματα στο πεδία της ιστορίας ή της κοινωνιολογίας, εφόσον ζούμε σε ένα σύμπαν εντελώς εμβαπτισμένο στη σχετικότητα. Επομένως, επιμέρους διαφωνίες πρέπει να γίνονται ανεκτές χωρίς πάθος και αντιπαλότητα, στο όνομα του κοινού οράματος για εξορθολογισμό και βελτίωση της κοινωνίας. Ο προσωπικός εγωισμός, η μετατροπή διαφωνιών σε ιδεολογικό bulling, η απαξίωση διαφωνούντων συντρόφων, ειρωνείες, πάθη, εγωιστικά σχίσματα και παρόμοιες μικρότητες πρέπει να εξαλειφθούν. Οι «κεντρώοι» σύντροφοι πρέπει να δίνουν έμφαση στις αγαθές και ανιδιοτελείς προθέσεις των συναγωνιστών και επομένως να αισθάνονται πραγματική συντροφικότητα και αλληλεγγύη. Ο σκοπός δεν είναι η προσωπική εξύψωση κανενός αλλά ο μετασχηματισμός της κοινωνίας από κοινωνία οπαδών σε κοινωνία υπευθύνων πολιτών, η απομάκρυνση από παλαιοκομματισμούς και συντεχνιακά συμφέροντα, ο εξευγενισμός της πολιτικής ζωής. Απαιτείται επομένως εσωτερική ευγένεια και πραγματική αριστεία ήθους στο πλαίσιο της συντροφικότητας και της αλληλοαποδοχής. ΟΙ διαφωνίες πρέπει να εμπλουτίζουν και όχι να διασπούν το «κεντρώο» κίνημα, πάντα βέβαια με πεποίθηση στις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης και με ρεαλιστική αναγνώριση της πολυπλοκότητας της ζωής και της ανάγκης βελτιστοποίησης του εφικτού, την επιδίωξη του καλύτερου και όχι τον εγκλωβισμό στη χιμαιρική επίτευξη του απολύτως ορθού.


google news iconΤο Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: Social-Lib.gr - Google News .

Έγραψαν Πρόσφατα

Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Το Social.lib είναι ένας δικτυακός τόπος συζήτησης και ανάδειξης των καθημερινών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού.